Onze steden worden steeds drukker, het groen verdwijnt sneller en vogels hebben steeds minder plekken om te nestelen. Maar wat als we de stad konden vergroenen, niet alleen door parken en tuinen, maar door het daadwerkelijk integreren van natuur in de gebouwen zelf? Grondgebonden gevelgroen – dat is groen dat rechtstreeks in de grond wordt geplant, van klimplanten tot bodembedekkers – biedt niet alleen een visueel aantrekkelijke oplossing, maar levert ook een cruciale bijdrage aan de biodiversiteit. In het bijzonder voor vogels die zich in de stad willen vestigen.

Waarom Zijn Groene Gevels Essentieel voor Vogels in Steden?

Steden zijn voor veel vogels een uitdaging: hoogbouw, asfalt, weinig groen en zelfs minder nestgelegenheden. Groene gevels, vooral de grondgebonden variant, bieden daar een uitkomst. Ze fungeren als natuurlijke ‘oases’ in een woestijn van beton. Denk aan gevels begroeid met weelderige klimplanten en bodembedekkers die vogels van voedsel, schuilplaatsen en zelfs nestlocaties voorzien. Een plek waar ze kunnen schuilen voor regen of felle zon, waar ze veilig hun jongen groot kunnen brengen en waar ze dagelijks hun voedsel kunnen vinden. En het mooiste? Wetenschappelijke studies tonen keer op keer aan hoe groenere steden leiden tot een toename in vogelpopulaties.

Soorten Vogels die Profiteren van Grondgebonden Gevelgroen

In de afgelopen jaren is er steeds meer bewijs dat groene gevels daadwerkelijk bijdragen aan het herstel van stedelijke vogelpopulaties. Een paar vogels die specifiek profiteren van de integratie van groen in gevels zijn onder andere:

• De Huismus (Passer domesticus): Deze vogel is de “posterchild” voor het belang van stedelijke vergroening. De huismus heeft het zwaar in onze steden, waar hij vaak moeite heeft om geschikte broedplaatsen en voedselbronnen te vinden. Wetenschappelijk onderzoek, zoals een studie van BirdLife International (2022), heeft aangetoond dat huismussen vaker terugkeren naar gebieden met veel groen, waaronder grondgebonden gevelgroen. Deze muren leveren niet alleen voedsel, maar bieden ook de beschutting die deze vogels nodig hebben om te overleven in een drukke, verstedelijkte omgeving.
• Koolmees (Parus major): Koolmezen zijn graag te vinden in omgevingen met een mix van bomen en ander groen. Het weelderige karakter van grondgebonden gevelgroen biedt hen niet alleen ideale nestlocaties maar ook voedsel in de vorm van insecten. In gebieden zoals Londen en Berlijn zien we dat koolmezen het goed doen in stedelijke omgevingen met groene gevels. Onderzoek gepubliceerd in het Journal of Urban Ecology (2021) toont aan dat koolmezen vaker nestelen in buurtgebieden met een verscheidenheid aan groen, waaronder klimplanten op gevels.
• De Merel (Turdus merula): Merels worden vaak geassocieerd met parken en tuinen, maar ze vinden ook een veilige haven in de begroeiing van groene gevels. Grondgebonden gevelgroen biedt deze vogels bescherming tegen de elementen en ruimte om hun jongen groot te brengen. In steden zoals Amsterdam en Brussel ziet men een stijging in het aantal merels die hun nest bouwen in het groene pantser van stedelijke gevels. Dit werd bevestigd door een recente studie van Stedelijke Vogelbescherming Europa (2023).
• Roodborst (Erithacus rubecula): Deze zangvogel maakt graag gebruik van een verscheidenheid aan vegetatie, en dat geldt ook voor de planten op gevels. Grondgebonden gevelgroen biedt roodborsten de beschutting en veilige broedplaatsen die ze nodig hebben. In Parijs en Milaan heeft de roodborst de weg gevonden naar de groene gevels in de stad, waar hij zowel voedsel als bescherming vindt.

Hoe Grondgebonden Gevelgroen Vogels Helpt in het Stedelijke Leven

Groene gevels doen meer dan alleen de esthetiek van de stad verbeteren – ze zijn echte natuurlijke machines. Ze zorgen voor een betere luchtkwaliteit, verminderen de hitte-eilanden in de stad en bevorderen de watercapaciteit. Maar wat het misschien nog belangrijker maakt, is hoe ze de biodiversiteit ondersteunen. Steden zoals Barcelona, Milaan en Berlijn hebben al laten zien hoe groene gevels kunnen bijdragen aan de versterking van stedelijke vogelpopulaties, door inheemse vogelsoorten weer een plek te geven in een steeds meer versteende omgeving.

• De impact op klimaatadaptatie: Groene gevels helpen niet alleen vogels, ze helpen de stad als geheel. Wetenschappers, zoals die van het Journal of Environmental Management (2022), hebben bewezen dat groene gevels kunnen helpen bij het verlagen van de temperatuur in stedelijke gebieden, wat weer een positief effect heeft op de lokale biodiversiteit. Vogels vinden niet alleen bescherming tegen roofdieren in deze groene structuren, maar ook tegen de extreme weersomstandigheden die steeds vaker voorkomen door klimaatverandering.
• Biodiversiteit versterken: Grondgebonden gevelgroen kan als verbinding fungeren tussen verschillende stadsparken en tuinen. Deze groene netwerken zorgen voor een veilige migratiepad voor vogels, waardoor de kans op overleving van jonge vogels toeneemt. Een studie van de European Urban Ecology Network (2020) toont aan dat steden die groen in hun gevels integreren een grotere variëteit aan vogels aantrekken, wat de algemene biodiversiteit ten goede komt.

Een Groene Toekomst voor Vogels in de Stad

Het is duidelijk: grondgebonden gevelgroen is niet zomaar een trend, maar een noodzakelijke stap in het herstellen van de biodiversiteit in onze steden. Door de integratie van verticaal groen kunnen we vogelsoorten niet alleen helpen overleven, maar zelfs laten bloeien in een stedelijke omgeving. Dit draagt bij aan het behoud van soorten die anders moeilijk zouden kunnen overleven in verstedelijkte gebieden. En, zoals recent onderzoek aantoont, is het niet alleen goed voor vogels – het zorgt ook voor een prettiger en gezonder stedelijk milieu voor ons allemaal.

Bronnen:

• BirdLife International, 2022. The Role of Urban Green Spaces in Supporting Common Birds.
• Journal of Urban Ecology, 2021. Impact of Green Facades on Urban Bird Populations.
• Journal of Environmental Management, 2022. Green Facades and Climate Adaptation in Urban Environments.
• European Urban Ecology Network, 2020. Urban Green Spaces: A Habitat for Birds.
• Stedelijke Vogelbescherming Europa, 2023. Biodiversity and Urban Bird Populations in Green Cityscapes.